root - March 25, 2025

Ugqirha wabucala wothukile koko akufumeneyo

  • Owasetyhini one-vein thrombosis enzulu wathunyelwa ekhaya kunye neepilisi zentlungu kunye ne-ointment.
  • Ividiyo yendoda esiwa kwindawo yolwamkelo lweZiko lezeMpilo laseDunoon ivusa umsindo.
  • Imbali ende yenkonzo engekho mgangathweni kwiziko lezempilo.

Ibhinqa laseDunoon lathunyelwa ekhaya liphuma kwikliniki yasekuhlaleni liphethe amafutha kunye neepilisi zeentlungu ngenxa yomlenze walo odumbileyo, kodwa emva kweentsuku ezithile wafumanisa ukuba unesifo esibulalayo. 

Esezintlungwini kwaye engakwazi ukuwusebenzisa kakuhle umlenze wakhe wasekhohlo, uMpho Mafundisila, 30, waseDunoon Section 28, uye wafuna unyango kwiZiko lezeMpilo loLuntu laseDunoon ngomhla wama-26 kweyoMdumba. 

Ebudeni botyelelo lwakhe, wajongwa uxinzelelo lwegazi, kwaza kwenziwa uvavanyo lomchamo, zombini zibuyisela iziphumo eziqhelekileyo. 

Kodwa xa ezama ukuvula ifayile yesigulana, wathunyelwa kwilori ephathwayo yamapolisa kwindawo yamaziko ezempilo ukuze agqibezele ingxelo efungelweyo echaza ukuba wayelibele isazisi sakhe ekhaya.

Ekubuyeni kwakhe, umsebenzi wesibini wezempilo wajonga umlenze wakhe odumbileyo wamthumela ekhaya nemiyalelo yokuba agalele i-oyile emlenzeni wakhe kwaye awugcine uphezulu.

Kwakhona wanikwa iipilisi zentlungu kunye nephepha lokugula emsebenzini. Kwiintsuku ezimbini ezalandelayo, wayithobela imiyalelo. 

Kodwa nge-1 kaMatshi, intlungu yesi-7 yayinganyamezeleki. Ukufuna uluvo lwesibini, waya kugqirha wabucala eTable View, owathi wothuswa kukufumanisa ukuba une-Deep Vein Thrombosis (DVT), imeko esongela ubomi apho ihlwili legazi lenzeka kumthambo onzulu. 

Ukuba ayinyangwa, idla ngokukhokelela kumthambo ovalekileyo nokufa. 

Ugqirha kwindawo yonyango yabucala, apho ahlawule i-R600 kwiimali zokuya kubonana, ngoko nangoko wathumela uMafundisala kwiSibhedlele saseNew Somerset. Apho, abasebenzi bezonyango bambuza ukuba kutheni elibazisile ukufuna unyango. 

Uye wachaza ukuba waqala waya kwikliniki yaseDunoon, apho wathunyelwa ekhaya kunye nengcebiso yokuthenga into yokuthambisa, ukuphakamisa umlenze wakhe, kunye nokusela amayeza okuthomalalisa iintlungu.

Kwisibhedlele saseNew Somerset, walaliswa iveki. Oogqirha baye benza uxilongo olupheleleyo kwaye balumkisa ukuba naluphi na ukulibaziseka okungaphezulu kunokuba yingozi. 

Ibanjwe kwividiyo UMafundisala wabelane ngamava akhe emva kokusasazwa kwevidiyo yemizuzwana engama-33 ngoLwesibini we-18 kuMatshi, ebonisa indoda esiwa kufutshane nomnyango wokuphuma wekliniki yaseDunoon. 

Kuthiwa le ndoda ilinde ngaphezu kweeyure ezintathu ingafumani ncedo. Le vidiyo, ifotwe zezinye izigulana, ibonisa oonogada belandela le ndoda njengoko ikhubeka isiwa. Kanye ngelo xesha, omnye wabasebenzi unxiba iiglavu ukuze ancede le ndoda, kodwa ukhawuleze anikele ingqalelo kuloo mntu ufotayo.

Abantu ababukeleyo bavakala ngasemva, besithi le ndoda ayizange ihoywe ngexesha layo elide ilinde unyango. Ividiyo yakhawuleza yaya kwintsholongwane, ikhuthaza ukugwetywa kunye nokuqinisa iminxeba yokuphendula kwikliniki yaseDunoon. 

Imbali yenkonzo engekho mgangathweni Inkonzo engekho mgangathweni ekliniki ayonto intsha. 

NgoSeptemba ka-2023, itshantliziyo laseDunoon uThembelani Ndabezimbi wakhokela uqhanqalazo, ekhwaza ikliniki yasekuhlaleni ngemigca eqhwalelayo kunye nenkonzo eyoyikekayo. 

“Ukubona la vidiyo yandophula intliziyo, watsho uNdabezimbi, andazi ukuba kwenzeka ntoni kanye kanye apho, kodwa ukubona isigulana silele phantsi singajongwanga, ngaphakathi kwiziko lezempilo kubuhlungu kwaye kubonisa kanye ukuba uluntu belukhalazela ntoni, kukungakhathali kwabasebenzi baloo kliniki.” 

Uthe emva koqhanqalazo lokugqibela encedise ekuququzeleleni, unethemba lokuba izinto ziza kuyiphucula ikliniki.

Uthe emva koqhanqalazo, ikliniki iye yamisela inkqubo yokufikelela eluntwini kwiholo yoluntu yaseDunoon ngoNovemba ka-2023. 

“Iinkonzo abathembise ngokunikezela ngazo ngale nkqubo zange zifumaneke, kwaye abantu bagqibela besiya kwikliniki enkulu [iDunoon Community Health Centre] kwezo nkonzo,” utshilo. 

“Umyalezo wam eluntwini ngowokuba abantu mabangazivumeli ukuba bavalwe umlomo, mabathethe bangasokoli bathule xa bephethwe kakubi, okanye babone.” 

Uthe inkonzo ekumgangatho ophantsi eDunoon Community Health Centre inefuthe elibi kumaqela asemngciphekweni afana nabantu abadala, abantwana, kunye nabo banezigulo ezingapheliyo.

La maqela ebexhomekeke kwikliniki nanjengoko ebengakwazi ukufikelela kukhathalelo kwenye indawo, utshilo. 

UNomvuzo Mukumela, ongumsunguli weDunoon Nomvuzo Foundation, uthi kufuneka umanejala osisigxina kwikliniki yaseDunoon. 

“Okwangoku, akukho mntu uthatha uxanduva ngokupheleleyo ngokungahambi kakuhle kweenkonzo, utshilo uMkumela. 

“Siwuqhankqalazile lo mba, kodwa endaweni yokuphuculwa, imeko iye yabambi kakhulu.” 

Uthe iSebe lezeMpilo eNtshona Koloni kufuneka lijongane nokunqongophala kwabasebenzi ngokuqesha oogqirha abaninzi kumaziko okhathalelo lwempilo nokuqinisekisa ukuba onke amaziko anjalo anezibonelelo ezaneleyo.

Akukho nyango emva kokuthunyelwa UMafundisala uthe emva kokuba ephumile kwiSibhedlele saseNew Somerset ngomhla we-7 kuMatshi wanikwa ileta yokuthunyelwa kwakhe emyalela ukuba abuyele kwikliniki yaseDunoon ukuze afumane unyango olulandelelweyo. 

Kodwa xa esiya apho nge-10 kaMatshi akazange anyangwe okanye axilongwe. 

Endaweni yoko, wanikwa idinga lomhla wesi-3 kuTshazimpuzi, emnyanzela ukuba alinde phantse inyanga ukuze kulandelelwe emva kokungeniswa kwakhe esibhedlele iveki enye. 

“Eklinikhi kufuneka wenze idinga lokufumana unyango, phantse ngokungathi ufuna ukuqikelela usuku oluchanekileyo oza kugula ngalo.

Uthe inkonzo kwikliniki yaseDunoon ibimbi kakhulu. 

“Kuvakala ngathi bakhuphe abantu ezitalatweni ukuba bagcwalise izikhundla zokhathalelo lwempilo. 

Imisebenzi kukhathalelo lwempilo, efana naleyo yamapolisa okanye abacimi-mlilo, kufuneka iqhutywe luthando lokwenyani lokhathalelo. Kodwa xa sisiya kwikliniki yaseDunoon, kuvakala ngathi ibiyinto ephazamisayo, ngokungathi ubukho bethu buyabakhathaza,” utshilo. 

Ikhutshwe emxholweni Isithethi sezempilo nezempilo kurhulumente weNtshona Koloni uMonique Johnstone uthe isebe liyayazi le vidiyo ejikeleza kuFacebook ebonisa isigulana silele phantsi kwikliniki yaseDunoon.

UJohnstone uthe isebe liphande lo mbandela kwaye lafumanisa ukuba ividiyo ayiphumelelanga ukubonisa umxholo opheleleyo womsitho.

“Sinokuqinisekisa ukuba isigulane safika kwiziko ngomhla we-18 kuMatshi 2025 ngeenyawo kwi-17: 28 kwaye yavavanywa kwimizuzu emibini. 

Emva kokuba iimpawu zakhe ezibalulekileyo zihlolwe kwaye zifunyenwe zizinzile, wawa xa evula ifolda kwindawo yokwamkela. 

Abasebenzi bezempilo baphendule ngokukhawuleza, banikezela unyango olufanelekileyo. Wamkelwa kwaye wajongwa ngobusuku obulandelayo, wathi amayeza kwaye uJohnson wakhululwa. 

Uthe uluntu kufuneka lulumke ngakumbi xa lufota kwaye lusabelana ngamaxesha afana nala, njengoko iiklip ezimfutshane zinokulahlekisa ngokulula. 

Uye wancoma abasebenzi basekliniki ngezenzo zabo ezikhawulezileyo nenkathalo, eqinisekisa ukuba impilo yesigulana yeyona iphambili.

Uye wathi izikhalazo kufuneka zingeniswe ngomphathi weziko, iziko lemibuzo, okanye nge-imeyile. 

Yakuba ifunyenwe, umphathi woqinisekiso lomgangatho uya kulandelela iinkcukacha ezithe vetshe, aphande, aze axelele ummangali ngesiphumo. 

Ukuba kukho imfuneko, amatyala aya kuthunyelwa ukuze kuqwalaselwe kwakhona ingcali kwaye kuthathwe amanyathelo okulungisa.

Share this:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *